برگرفته از کتاب مدیریت کسب و کار
پافشاری روی مواضع در مذاکره چه آثاری دارد و هرکدام را توضیح دهید.
1- پافشاری روی مواضع به یک توافق غیرمعقول منتهی میشود:
هنگامی که مذاکره کنندگان بر مواضع خود چانه میزنند، خود را در تاروپود این مواضع محبوس میکنند و بیشتر به آن متعهد میشوند. در این جا دیگر حصول توافق مطرح نیست. بلکه هدف دفاع از حرمت است و کوتاه نیامدن از آنچه اعلام شده. در این حالت میزان دقتی که باید صرف برآوردن علایق مهم طرفین بشود کاهش مییابد. نتیجه، اغلب رسیدن به توافقی است که مورد رضایت هیچ یک از طرفین نیست.
2- پافشاری روی مواضع کارایی ندارد:
این روش وقتگیر است و از آنجا که اغلب با یک موضع افراطی آغاز می شود، طرفین دقیقا از خواستههای هم اطلاع نمییابند. امتیازات جزئی، فقط به قصد ادامه مذاکره داده میشود و اتخاذ تصمیمات بیشماری لازم میشود. تصمیمها نیز نه تنها براثر فشار اخذ میشود که ممکن است منجر به امتیازخواهی بیشتر شود. در کنار همه اینها، تهدید به ترک مذاکره و امکان عدم حصول توافق نیز بسیار رایج است.
3- پافشاری روی مواضع ادامه روابط جاری بین طرفین را به خطر میاندازد:
چانهزدن روی مواضع به صورت کشمکش بین خواستههای طرفین درمیآید. هریک از طرفین از طریق اعمال فشار سعی میکند دیگری را وادار به تغییر مواضع و تسلیم شدن به نظریات خود کند. حاصل، جز رنجش و عصبانیت نیست چرا که یکی درمییابد که ملاحظات حقهاش نادیده گرفته میشود.
4- وقتی بیش از دو طرف در مذاکرات درگیرند، چانه زدن روی مواضع بدتر از بد میشود:
حقیقت این است که اغلب بیش از دو نفر در مذاکرهای شرکت دارند. علاوه بر این ممکن است هریک از شرکت کنندگان نماینده سازمان یا گروهی باشند. در این حالت پافشاری بر مواضع امکان حصول توافق منطقی را به صفر میرساند. در این حالت مشخص نیست به چه کسی باید امتیاز بدهیم و چه کسی در ازای آن به ما امتیاز خواهد داد. بدتر اینکه وقتی با رنج و ناراحتی روی موضع مشترکی توافق میشود، تغییر و دور شدن از آن مشکلتر میشود.
5- خوشخویی کارساز نیست:
رفتار آرام و دلنشین، توأم با امتیاز دادنها و اعتماد به طرف مقابل، گرچه موجب تسریع در رسیدن به توافق میشود و در محیطهای خانوادگی و دوستانه کاربرد دارد، اغلب منجر به توافقی معقول نمیشود. چرا که اساس حفظ روابط و حریمهاست.
مهمتر اینکه در مذاکره با یک طرف سرسخت، همواره ناچار از امتیاز دادن هستیم و این خوشخویی موجب عقبنشینی او نخواهد شد و کفه ترازو همواره به سوی طرف سرسخت سنگینی خواهد کرد.
6- راهکار دیگری هم وجود دارد:
بازی مذاکره در دو سطح متفاوت انجام میشود. در سطح اول موضوع مورد مذاکره اهمیت دارد و در سطح دوم، بر روش برخورد با ماهیت موضوع مذاکره تمرکز میشود. این سطح دوم، از آنجا که ناخودآگاه انجام میشود، اغلب از نظر دور میماند. در انتخاب بین روش ملایم و روش سخت پاسخ «هیچکدام» است. باید بازی را عوض کنیم و از روش مذاکره اصولی بهره بگیریم.