برگرفته ازکتاب اخلاق کاررمزموفقیت
امام صادق علیه‌السلام در مورد کسانی که وارد بازار می‌شوند چه توصیه‌ای می‌کند؟
اما صادق علیه اسلام می‌فرماید:
وقتی وارد بازار می‌شوی بگو: خدایا از تو طلب می‌کنم خیر بازار و اهل آن را و به تو پناه می‌برم از شر بازار و اهل آن. خدایا به تو پناه می‌برم از این که ظلم کنم یا مورد ظلم واقع شوم یا به حقوق دیگران تجاوز کنم و یا به حقوق من تجاوز شود...
برگرفته ازکتاب اخلاق کاررمزموفقیت
اصول اخلاقی، برای ایجاد انگیزه درجهت کار مضاعف در بنگاه اقتصادی و شرکت مشتری‌مدار چه می‌باشد؟
1- امانتداری
اگر انسان کار و مسئولیت را امانت بداند، بی‌گمان حرمت آن را پاس می‌دارد و تلاش می‌کند که به‌خوبی آن را پیش ببرد و بالنده سازد. امام علی علیه السلام از کارگزاران و کارکنان نظام اداری خود می‌خواست که کار و مسئولیت را امانت بدانند و در مناسبات و روابط خود امانتداری نمایند، چنانکه خطاب به اشعث بن قیس، استاندار آذربایجان، نوشت: "همانا کاری که به عهده توست، طعمه‌ای برایت نیست، بلکه امانتی است بر گردنت." بر این مبنا هر کس در هر مرتبه اداری امانتدار مردم است و باید از اموال و امکانات و حقوق و حدود و حیثیت و شرافت آنان پاسداری کند. در منظر امیرمؤمنان علی علیه السلام بزرگ‌ترین خیانت، خیانت به امت و تعدی به امانت است.
2- تعهد وتخصص
این مفهوم در نهان خود دو عنصر را به یک نسبت شامل مىشود. یکى امانت کارى که یعنی تعهد رعایت حدود شرعى و قانونى کار و دومی تخصص یعنی توان و مهارت کارى؛ این دو مفهوم در روابط اجتماعى مىطلبد که نسبت به آن کار هم درستکار و امین باشد و هم توانمند و با مهارت. به‌طور طبیعى هر مقدار که مهارت بیشترى داشته باشد خدمت بیشترى مىتواند به جامعه ارائه دهد و هر مقدار خدمت بیشتر و حساسترى با حفظ امانت و درستکارى به جامعه ارائه دهد، فضیلت و تقواى بیشترى را کسب مىنماید.
3 - حس مسئولیت‌پذیری
مسئولیت‌پذیری در اخلاق کاری، زیربنای اصلی است به‌گونه‌ای که هر نوع بی‌مسئولیتی به مفهوم بیرون شدن از مسیر درست و گام نهادن در کجی‌ها و ناراستی‌هاست. به بیان امیرمومنان علی‌علیه السلام: دشمن‌ترین مردم در نزد خدا، بنده‌ای است که خدا او را به خود واگذارد، و او پای از راه درست بیرون نهد و بی‌راهنما گام بردارد، اگر به‌کار دنیایی‌اش خوانند، به‌کار پردازد، و اگر به کار آخرتی‌اش خوانند، سستی و کاهلی نماید، گویی آنچه برای آن کار کند بر او بایسته است، و آنچه در آن سستی و کاهلی ورزد، از او ناخواسته. کمال آدمی، به کمال مسئولیت‌پذیری اوست. هر کسی به میزانی که در مسئولیت‌پذیری سستی ورزد، تباهی در کارش بیشتر خواهد بود، و هر کسی مسئولیت‌پذیری بیشتری داشته باشد، به‌کمال بیشتری دست می‌یابد. اصل مسئولیت‌پذیری می‌آموزد که هر کس در هر مرتبه‌ای که باشد، نسبت به تمام امور و کارهای خود مسئول و پاسخگوست. هیچ کارگزاری نمی‌تواند هرگونه که خواست با مردم رفتار نماید و خود را نیز پاسخگو نداند. بر این مبنا کسی حق کمترین اهانت و بی‌احترامی به مردم را ندارد. که افراد حتی نسبت به نوع نگاه و بیان و رفتار خود مسئولند. امام علی علیه السلام یادآور شده است: چیزی را که نمی‌دانی نگو، حتی بسیاری از چیزهایی را که می‌دانی، بر زبان نیاور، زیرا خدا بر اعضای تو احکامی واجب کرده است که در روز رستاخیز بدان اعضا بر تو حجت خواهد آورد. سعی و تلاش و سخت کوشی مطلبی است که بیانگر اخلاقیات در کار می‌باشد برای رسیدن به موفقیت باید به سختی کار کرد و اگر در هر زمینه‌ای به‌شدت تلاش و کوشش نشود، رسیدن به موفقیت امکان‌پذیر نخواهد بود.کار را به نحو احسن انجام دادن حضرت محمدصلی اله علیه وآله وسلم در باره انجام کار به‌نحو شایسته و نیکو می‌فرمود: هرگاه یکی از شما کاری انجام می‌دهد،آن را محکم و استوار انجام دهد. درجای دیگری نیز فرمود: بهترین مردمان کسی است که{هنگام انجام کاری}همه کوشش خود را به‌کار گیرد.
4- میانه‌روی در کار
میانه‌روی و اعتدال در هر کاری هم زیبا و هم تاثیر گذاراست. امام صادق علیه السلام می‌فرماید: طلب تو در کسب معیشت بالاتر از کسى باشد که کسب معیشت را فرو گذاشته و پایین‌تر از طلب شخص حریصى که خشنودى و دلبستگى او به دنیاست، بلکه میانه‌رو و عفیف باش و از سستى و تنبلى دورى کن وبراى کسب آنچه (از روزى ) که مؤمن را گریزى از آن نیست تلاش کن.
5 - انضباط کاری
انضباط کاری یعنی آراستگی، نظم و ترتیب و پرهیز از هرگونه سستی و بی‌سامانی در کار. این امور از عمده‌ترین آداب اخلاق کاری است و هیچ بنگاه و شرکت و نظامی بدون رعایت این امور راه به جایی نخواهد برد. بهترین بنگاه‌ها و شرکت‌ها و نظام‌ها با زیرپا گذاشته شدن اصل انضباط کاری، به تباهی کشیده می‌شوند و وجوه مثبت آنها نیز بی‌ارزش می‌گردد. تواناترین مدیران و کارگزاران و کارکنان در یک مجموعه اداری که اصل انضباط کاری بر آن حاکم نیست توفیقی کسب نخواهد کرد و جز اتلاف نیرو بهره‌ای نخواهند برد. امام علی علیه السلام فرموده است: کار هر روز را در همان روز انجام بده، زیرا هر روز کاری مخصوص به خود دارد.
6 - داشتن وجدان کاری
وجدان کاری عبارت است از نوعی احساس پای‌بندی درونی به منظور رعایت الزام‌های کمی و کیفی کار، که از سوی فرد (یا گروه) انجام آن تقبل شده است. وجدان کاری قبل از هر چیز تحت تاثیر نظام اعتقادی حاکم بر فرد است به عبارت دیگر وجدان کارى عبارت است از: "حالت ثابت درونى که شخص را به انجام دقیق کار، با میل و رغبت و اشتیاق ترغیب مى کند" یعنی بدون ترس از سرپرستان و از روى میل و رغبت به انجام کار پرداخته و از کم کارى و طفره رفتن از وظیفه محوله متنفرند. در حقیقت، هر فردى بدون چشم داشت به پاداش و توجه دیگران، وظیفه خویش را به درستى انجام مى‌دهد و این کار را موجب کمال خود دانسته و از انجام مطلوب کار احساس آرامش مى‌کند. با حاکمیت وجدان کارى، شخص درصدد نیست که با کم کارى و بى‌مبالاتى و نیرنگ، دستمزدى مساوى با سایرین بگیرد بلکه ملاک او براى انجام کار، وجدان مى باشد؛ یعنى او با درست انجام دادن کار ضمن اینکه به منافع مادى خود دست مى‌یابد، وجدان خود را خرسند مى سازد.
7- مهرورزی
انجام دادن کارها و خدمت‌گزاری از سر مهرورزی والاترین هنر در اخلاق است. چنانچه اگر انجام دادن امور با مهرورزی توأم شود، صورتی زیبا و کاملا انسانی می‌یابد و موجب پیوند جان‌ها و الفت قلب‌ها می‌گردد و در رفتار و مناسبات اداری، انقلابی معنوی، به‌وجود می‌آورد. نیروی محبت از نظر اجتماعی، نیروی عظیم و مؤثری است و بهترین اجتماع، آن اجتماعی است که با نیروی محبت اداره شود. محبت رهبر و زمامدار به مردم و محبت و ارادت مردم به رهبر و زمامدار، علاقه و محبت زمامدار عامل بزرگی برای ثبات و ادامه حیات حکومت است. مردم آنگاه قانونی خواهند بود که از زمامدارشان علاقه ببینند، و آن علاقه‌هاست که مردم را به پیروی و اطاعت می‌کشاند. قرآن به پیغمبر خطاب می‌کند: به موجب لطف و رحمت الهی، برایشان نرم دل شدی که اگر تندخوی سخت دل بودی از پیرامونت پراکنده می‌گشتند. پس، از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در کار با آنان مشورت کن. در اینجا علت گرایش مردم به پیامبراکرم صلی اله علیه وآله وسلم را علاقه و مهری دانسته که نسبت به آنان مبذول می‌داشت. باز دستور می‌دهد که ببخش‌شان و برایشان استغفار کن و با آنان مشورت کن. اینها همه از آثار محبت و دوستی است.
8- حفظ حقوق دیگران
حفظ حقوق دیگران همانند حقوق خود، و در مقام داوری حقوق طرفین را یکسان و برابر رعایت کردن، و برای دیگران حقوقی برابر خود قائل شدن مهم‌ترین قاعده‌ای است که حافظ سلامت و قوت نظام کاری و مایه پیوند دل‌هاست. اگر همین قاعده در نظام کاری رعایت شود، رابطه کارگزاران و کارکنان با مردم درست سامان می‌یابد و عدل و احسان جلوه پیدا می‌کند.
9- به دنبال کار حلال بودن
کسب حلال عبادت و بلکه برترین عبادات است، چرا که در یک روایت به نقل از پیامبراکرم صلی اله علیه وآله وسلم چنین فرموده: «عبادت را 10 جزء است که 9 جزء آن طلب حلال می‌باشد.» پیامبراکرم صلی اله علیه وآله وسلم فرموده: «هرکه براى کسب درآمد حلال، خود را به رنج افکند، آمرزیده است.» نیز آن حضرت، کسی که شب را در جستجوی حلال به صبح آورد مشمول غفران می‌دانست و می‌فرمود: «خداوند دوست دارد بنده‌اش را در زحمت طلب حلال مشاهده کند.» و نیز «طلب حلال را بر هر زن و مرد مسلمان واجب می‌دانست. خداوند دوست دارد که بنده خود را در راه به‌دست آوردن روزى حلال خسته ببیند. امـام صـادق علیه السلام: بنده آن زمان نزدخداوند گرامى‌تر است، که در صدد کسب درهمى (حلال) برآید و نتواند به آن دست یابد.
